Τι γνωρίζουμε για τα voucher τουρισμού; Τι περιέχει η εκπαίδευση και η εργασία σ’ αυτά; Πώς λειτουργεί αυτή η μπίζνα; Ακολουθεί ένα τμήμα της εισαγωγής που γράφτηκε από την συλλογικότητα NO Ωφελούμενοι/ες για την μπροσούρα με τίτλο Το ημερολόγιο ενός voucherά, στην οποία περιγράφεται σε πρώτο πρόσωπο η εργασιακή εμπειρία και ο αγώνας για πληρωμή στα προγράμματα αυτά 1.
— ❦ —
Σε αυτή τη φάση λοιπόν και με κύριο όπλο τα μόρια ανεργίας του, ο ήρωάς μας κάνει τον Ιούλιο του 2015 αίτηση για τα voucher τουρισμού. 80 ώρες θεωρία και 420 ώρες εργασία με πληρωμή 2240 ευρώ (μικτά) σε τρεις δόσεις. Τον Αύγουστο βγαίνουν τα αποτελέσματα και όντας
στους επιλεγμένους περιμένει πότε θα ξεκινήσει το πρόγραμμα – κάτι που θα γίνει τελικά στα μέσα Νοέμβρη με τα μαθήματα θεωρητικής κατάρτισης σε ένα ΚΕΚ της γειτονιάς του. Εννιά με τρεις κάθε μέρα για ένα δεκαπενθήμερο σε μια αίθουσα με άλλα 24 άτομα. Πρωινό ξύπνημα και απουσιολόγιο, λες και επέστρεψε στο σχολείο. Τα μαθήματα υποτίθεται πως έχουν κάποια σχέση με την επιχείρηση που θα τοποθετηθεί κατόπιν. Τελικά, ολόκληρη η τάξη «εκπαιδεύεται» ως υπάλληλος ξενοδοχείου, παρόλο που σχεδόν οι μισοί μετά πήγαν σε τουριστικά γραφεία. Αλλά σιγά μην έκανε δύο τμήματα το ΚΕΚ. Θα αναγκαζόταν να προσλάβει και δεύτερο εκπαιδευτή, άρα να
μειώσει το κέρδος του. Μιας και πιάσαμε τα ΚΕΚ, ας πούμε ότι από τα voucher αυτά θα πάρουν 1060 ευρώ το κεφάλι και 300 ακόμα ευρώ για όποιον ή όποια εκπαιδευόμενο/η κρατήσει τελικά η επιχείρηση στην οποία θα δουλέψουν οι εκπαιδευόμενοι. Το ΚΕΚ θα τσεπώσει τα έξτρα 300 διότι υποτίθεται πως παρείχε υπηρεσίες υποστήριξης και συμβουλευτικής καθοδήγησης και άρα αύξησε τις πιθανότητες εύρεσης εργασίας για τους επισφαλείς φίλους μας.
Ο ήρωάς μας ακούει σχεδόν αποσβολωμένος από την πλήξη διάφορες συμβουλές για κανόνες συμπεριφοράς και ηθικής του τουρισμού και διάφορα tips για το πώς να είναι «πελατοκεντρικός» και πώς θα δείξει τον κατάλληλο ζήλο για να τον κρατήσουν στην επιχείρηση που θα πάει μετά. Παρακολουθεί μαζί με τους συναδέλφους του εκπαιδευτικά βιντεάκια με το σωστό τρόπο διπλώματος της χαρτοπετσέτας. Μαθαίνει πώς να κρατάει τη σωστή απόσταση από τον πελάτη για να μην μυρίζει την αναπνοή του ή νιώθει απειλή. Όταν έρχεται η ώρα της
«συνέντευξης», ψάχνει να βρει «καλό» παντελόνι και παπούτσια. Έχει μονάχα αθλητικά. Μετά από μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών, που θυμίζουν σκηνή από το Τrainspotting, κάποιο γραφείο κάνει τη χάρη στο ΚΕΚ που τον «εκπαίδευσε» και τον παίρνει ως υπάλληλο.
Ο ήρωάς μας, όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοί του δεν έχει καμιά ιδιαίτερη δουλειά να κάνει. Είναι άλλο ένα «κεφάλι» με το οποίο θα πληρωθεί το ΚΕΚ. Κάποτε, κάποιος κύριος με μούσια είπε ότι οι εργάτες δεν έχουν τίποτε άλλο να πουλήσουν πέρα από την ικανότητά τους
για εργασία. Άραγε τι θα έλεγε αν έβλεπε τον ήρωά μας να παράγει κέρδος για κάποιους μόνο και μόνο με την παρουσία του; Βέβαια, κάποιοι ίσως τον κατηγορήσουν για τεμπέλη και λουφαδόρο. Την ίδια στιγμή που προσπαθεί να αποφύγει το βλέμμα του αφεντικού στο γραφείο, άλλοι και άλλες με τους οποίους εκπαιδεύτηκαν μαζί δουλεύουν –συχνά υπό απαράδεκτες συνθήκες σε ξενοδοχεία. Ίσως και ο ήρωάς μας να το σκέφτηκε αυτό και να αισθάνθηκε διπλά άχρηστος. Όμως, δεν είναι αυτός τελικά ο στόχος των αφεντικών; Να πειστεί αυτός και κάθε άλλος ή άλλη άνεργος ή άνεργη ότι είναι ο μοναδικός υπεύθυνος για την ανεργία του ή της; Να κοιτάζονται μεταξύ τους οι άνεργοι και οι άνεργες με φθόνο, νομίζοντας πως ο εχθρός τους βρίσκεται ανάμεσά τους, να ψάχνουν για βολεψάκηδες και λουφαδόρους; Να αποδέχονται ευχαρίστως την υποτίμηση της εργασίας τους και του ίδιου τους του εαυτού;
Ο ήρωάς μας όσο καιρό δουλεύει, συνεχίζει να επιβιώνει με τον τρόπο που ζούσε και πριν. Φυσικό, αφού τα αφεντικά δεν τον πληρώνουν. Θεωρούν μάλιστα λογικότατο να πληρώνεται κάποιος μήνες ή και χρόνια αφότου έχει δουλέψει. Θεωρούν ότι είναι προνόμιό του που πληρώνεται ούτως ή άλλως. Το κράτος σιγοντάρει: ξεκινάει προγράμματα «καταπολέμησης της ανεργίας» χωρίς να έχει πάρει τα λεφτά από τα πακέτα στήριξης. Οι δεκάδες άνεργοι που ως τότε συντηρούνται με δικά τους χρήματα, προσθέτουν καινούριες λέξεις στο λεξιλόγιό τους: «εμπροσθοβαρή» προγράμματα, σα να λέμε αέρας κοπανιστός. Ο ήρωάς μας, μαζί με άλλους και άλλες, διεκδικεί μπροστά από το μαγαζάκι των αφεντικών, ένα δικαίωμα που δεν είναι πια αυτονόητο: αξιοπρεπή μισθό για αξιοπρεπή δουλειά, πληρωμή στην ώρα του, επίδομα ανεργίας για όλους και για όλες χωρίς προϋποθέσεις. Τελικά, κερδίζει μια μικρή νίκη σε ένα πόλεμο που ακόμα μαίνεται, χωρίς να έχει κοπάσει σε ένταση ή απανθρωπιά.
Ένα μήνα μετά το τέλος της δουλειάς και πέντε μήνες από την έναρξη των προγραμμάτων voucher τουρισμού, πραγματοποιήθηκε η πρώτη συγκέντρωση στον φορέα διαχείρισης του προγράμματος. Ακολουθεί η ανταπόκριση από την παρέμβαση:
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα γραφεία του ΙΝΣΕΤΕ (Ινστιτούτο Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων) πραγματοποίησε σήμερα 31/3 η συνέλευση των ΝΟ Ωφελούμενοι/ες μαζί με το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων σε ΜΚΟ (ΣΒΕΜΚΟ) και τη Συνέλευση για την Κυκλοφορία των Αγώνων (ΣΚΥΑ). Το ΙΝΣΕΤΕ είναι η ΜΚΟ που διαχειρίζεται για λογαριασμό των αφεντικών του τουρισμού τα προγράμματα Voucher τουρισμού, μέσω των οποίων έχουν απασχοληθεί ήδη περίπου 1300 εργαζόμενοι/ες σε διάφορες επιχειρήσεις, χωρίς να έχουν δει να τους καταβάλλεται καμία εκ των 3 δόσεων πληρωμής που δικαιούνται, ενώ έχουν ολοκληρώσει εδώ και μήνες τόσο την “κατάρτιση”, όσο και την “πρακτική άσκηση”.
Οι περίπου 20 άνεργοι/ες, “ωφελούμενοι/ες” και εργαζόμενοι/ες που συγκεντρωθήκαμε απαιτήσαμε με πανό, κείμενα, τρικάκια και συνθήματα την επιτάχυνση της διαδικασίας για την άμεση πληρωμή όλων των χρωστούμενων, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα τη σύγχρονη βαρβαρότητα των προγραμμάτων Voucher. Κάποιοι/ες από εμάς συναντηθήκαμε με τον υπεύθυνο του ΙΝΣΕΤΕ για τα προγράμματα Voucher, ζητώντας εξηγήσεις για την πρωτοφανή, ακόμα και για την συνθήκη αυτών των προγραμμάτων, καθυστέρηση καταβολής των χρωστούμενων, καθώς και για τα ψέματα που έχουν ακούσει οι “ωφελούμενοι/ες” που ρωτάνε για την πληρωμή τους κι εδώ και μήνες ακούνε ότι είναι “θέμα ημερών”.
Ο υπεύθυνος αρνήθηκε ότι έχει πει ψέματα στους voucherαδες και μας “συμπαραστάθηκε”, επικαλούμενος το καθημερινό “φόρτο εργασίας” που έχει για να λύσει το “πρόβλημα” που έχει δημιουργηθεί λόγω του γεγονότος ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε ως εμπροσθοβαρές, χωρίς να έχει εγκριθεί η ένταξη του στο ΕΣΠΑ 2014-2020. Με απλά λόγια, οι επιχειρήσεις τουρισμού δέχτηκαν κανονικά την εργασία των “ωφελούμενων”, χωρίς να έχει γίνει καμία διαδικασία για να πιστωθούν από το ΕΣΠΑ στο ΙΝΣΕΤΕ τα λεφτά με τα οποία οφείλει να πληρώσει τους voucherάδες. Το “πρόβλημα” αυτό δεν είναι βέβαια κάποιο “μοιραίο κακό” που μας έτυχε, αλλά απόρροια της φύσης αυτών των προγραμμάτων που θέλουν να προσφέρουν “τζάμπα” εργατικό δυναμικό για “εκπαίδευση” στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, χωρίς να ασχολούνται με πεπαλαιωμένες έννοιες, όπως μηνιαία πληρωμή μισθού, εργασιακά δικαιώματα κτλ.
Σε σχέση με την επιτάχυνση των διαδικασιών, ο υπεύθυνος πέταξε το μπαλάκι στο Υπουργείο Οικονομικών, από το ποίο περιμένει την έγκριση του κονδυλίου, έτσι ώστε, αφού δώσει και το ΟΚ ο επίτροπος, να μπορέσει να προχωρήσει η διαδικασία πληρωμής των χρημάτων της κατάρτισης από το ΙΝΣΕΤΕ. Αφού του υπενθυμίσαμε επανειλημμένως ότι το ΙΝΣΕΤΕ είναι ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος και εκμετάλλευσης των “ωφελούμενων”, από το οποίο έχουν κάθε λόγο να απαιτούν τα χρωστούμενα τους ανεξαρτήτως των γραφειοκρατικών λεπτομερειών, ζητήσαμε να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον υπεύθυνο του Υπουργείου Οικονομικών, ώστε να μας δηλώσουν από κοινού πότε πιστεύουν ότι θα ολοκληρωθεί η διαδικασία, για την 1η δόση. Ο υπεύθυνος αρνήθηκε, υποσχόμενός μας προφορικά ότι μέσα στις επόμενες δυο ημέρες θα μας ενημερώσει τηλεφωνικά για την πορεία της διαδικασίας, κάνοντας την εκτίμηση ότι η πληρωμή είναι θέμα δεκαημέρου.
Για τις υπόλοιπες 2 δόσεις δεν μπόρεσε να μας δώσει ανάλογες υποσχέσεις, αφού για να ξεκινήσει η πληρωμή της δεύτερης δόσης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η πρώτη και να γίνουν οι απαιτούμενες γραφειοκρατικές διαδικασίες μεταξύ ΚΕΚ-φορέων-υπουργείων. Όσο για την 3η δόση, μας επιβεβαιώθηκε ότι τα Voucher τουρισμού κατέχουν άλλη μια πρωτοτυπία, να μην έχει βρεθεί ακόμα ο φορέας πιστοποίησης που απαιτείται για να ολοκληρωθεί η διαδικασία που οδηγεί στην τελική πληρωμή των “ωφελούμενων”. Οπότε αυτοί –με την ιώβεια υπομονή που τους χαρακτηρίζει απ’ ό,τι καταλαβαίνετε– θα πρέπει να περιμένουν να ολοκληρωθεί πρώτα ο διαγωνισμός εύρεσης του φορέα πιστοποίησης, πέρα από όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες μεταξύ ΚΕΚ-φορέων-υπουργείων, μέχρι να πληρωθούν.
Οι συγκεντρωμένοι/ες αποχωρήσαμε αφού ξεκαθαρίσαμε στον υπεύθυνο του ΙΝΣΕΤΕ ότι όσο δεν καταβάλλονται οι δόσεις και δεν επιβεβαιώνονται οι υποσχέσεις του αναγκαστικά θα ξανασυναντηθούμε και θα ασκήσουμε ό,τι διεκδικητικό μέσο έχουμε στο χέρι μας ως απλήρωτοι εργαζόμενοι/ες και ανακυκλώσιμοι άνεργοι/ες, που η υπομονή τους έχει εξαντληθεί προ πολλού.
Τον Νοέμβριο του 2016, κι αφού ακόμα εκκρεμούσε η πληρωμή της τελευταίας δόσης του μισθού για τα προγράμματα, η ΣΚΥΑ απήυθυνε κάλεσμα προς συλλογικότητες εργαζομένων και ανέργων για το ζήτημα της απλήρωτης εργασίας στα voucher, στο οποίο ανταποκρίθηκαν οι: ΝΟ Ωφελούμενοι/ες, Λάντζα, Attack στην ανεργία και την επισφάλεια και η Αναρχοσυνδικαλιστική Πρωτοβουλία Ροσινάντε. Αποτέλεσμα αυτού του καλέσματος ήταν ο σχηματισμός της “Πρωτοβουλίας ενάντια στην απλήρωτη εργασία στα voucher”, η οποία διοργάνωσε, άμεσα, κινητοποίηση στο ΙΝΣΕΤΕ με αφίσα που κολλήθηκε στους δρόμους της Αθήνας:
Συγκέντρωση 40-50 εργαζομένων στα voucher, ανέργων και αλληλέγγυων, πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 12/12 στα γραφεία του ΙΝΣΕΤΕ στη Λεωφόρο Αμαλίας με αφορμή τους 1300 απλήρωτους εργαζόμενους στα προγράμματα voucher τουρισμού από το Φλεβάρη-Μάρτη του ’16.
Το ΙΝΣΕΤΕ (ουσιαστικά η ΜΚΟ των αφεντικών του τουρισμού) είχε κατεβασμένα τα ρολά, ενώ στην πόρτα μας περίμεναν αστυνομικοί και ασφαλίτες, συνοδεία μιας μπλε κλούβας των MAT. Είχε προηγηθεί η πληρωμή από το ΙΝΣΕΤΕ του ποσού των 540 από τα 730 των χρωστούμενων, μόλις δυο ημέρες πριν την παρέμβαση μας και οι συνεχείς ανακοινώσεις για αυτό, όταν κατά τ’ άλλα δεν ενημέρωναν σχεδόν για τίποτα τους “ωφελούμενους” τόσους μήνες. Η πληρωμή του υπόλοιπου ποσού συνδέεται άμεσα από την πλευρά του ΙΝΣΕΤΕ με την ολοκλήρωση της διαδικασίας της πιστοποίησης, η οποία υποτίθεται ότι είναι αδύνατο να παρακαμφθεί θεσμικά. Η όλη αντίδραση του ΙΝΣΕΤΕ και η κινητοποίηση της αστυνομίας δείχνει ότι τα αφεντικά του τουρισμού ήταν ενημερωμένα για τις κινήσεις μας και πως η έστω και μερική αποπληρωμή των δεδουλευμένων συνδέεται με την κινητοποίηση μας.
Στη διάρκεια της συγκέντρωσης, ζητήσαμε να κατέβει κάποιος και όντως κατέβηκαν ο υπεύθυνος για τα voucher τουρισμού και ο υπεύθυνος επικοινωνίας του ΣΕΤΕ. Από αυτούς, αφού ακούσαμε διάφορα ψέματα όπως ότι η αστυνομία είχε έρθει για άλλο λόγο και δεν την κάλεσαν αυτοί, μας είπαν ότι κάνουν ό,τι μπορούν για να πληρωθούμε το συνολικό ποσό. Βέβαια, το ΙΝΣΕΤΕ επέμενε στην τεχνοκρατική φύση των προβλημάτων στην αποπληρωμή, καθώς κι ότι οι voucherαδες είμαστε μαθητευόμενοι. Εμείς από την πλευρά τονίσαμε ότι είμαστε εργαζόμενοι και απαιτήσαμε να βγει μια ανακοίνωση στην οποία να αναλαμβάνει της ευθύνες του για την αργοπορία των πληρωμών και να ζητά από το υπουργείο να απεμπλακεί η διαδικασία της πιστοποίησης από την τελική πληρωμή, ώστε να πληρωθούμε άμεσα και όχι τον Μάρτη –όπως ακούστηκε ότι μπορεί να ολοκληρωθεί η περίφημη πιστοποίηση.
Το ΙΝΣΕΤΕ πράγματι την Τετάρτη 14/12 προχώρησε στην έκδοση μιας ανακοίνωσης που αναφέρει ότι “η διασύνδεση της τελικής πληρωμής των ωφελούμενων και της ολοκλήρωσης της διαδικασίας πιστοποίησης, είναι ένα ζήτημα το οποίο θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί για να μην υπάρξουν στο μέλλον καθυστερήσεις στην καταβολή των επιδομάτων των ωφελούμενων, λόγω δικαστικών ή άλλων εμπλοκών”. Εμείς φυσικά δεν ζητάμε απλά έναν επαναπροσδιορισμό, αλλά την κατάργηση της λογικής του να βαφτίζεται η εργασία μας “μαθητεία”, άρα την κατάργηση κάθε διαδικασίας πιστοποίησης από την οποία να εξαρτάται η πληρωμή της εργασίας μας.
Σε αυτό το ζήτημα, που αφορά χιλιάδες “ωφελούμενους” τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα (αφού και στα νέα κοινωφελή στους δήμους προβλέπεται η πέμπτη μέρα να αντικατασταθεί από σεμινάριο/voucher) θα επιμείνουμε, και να είναι σίγουροι όσοι φορείς και αφεντικά εμπλέκονται με αυτά τα προγράμματα ΕΣΠΑ ότι θα μας ξαναβρούν μπροστά τους.
Ακόμα και σήμερα, στα τέλη Μαΐου 2017, που γράφονται αυτές οι γραμμές, οι 1300 ωφελούμενοι της πρώτης φάσης των voucher τουρισμού περιμένουν να πληρωθούν την τελευταία δόση των χρημάτων, η οποία εξαρτάται από την διαδικασία πιστοποίησης. Ταυτόχρονα, αντίστοιχες καθυστερήσεις πληρωμών αντιμετωπίζει η δεύτερη φουρνιά των 4600 εργαζομένων στα προγράμματα. Ας το κάνουμε σαφές: αν δεν αγωνιστούμε συλλογικά για τα δικαιώματα και τους μισθούς μας σπάζοντας τους διαχωρισμούς μεταξύ των εκμεταλλευόμενων, κανένας φορέας διαχείρισης, καμία ΜΚΟ, κανένα υπουργείο και κανένας γραφειοκράτης δεν πρόκειται να μας δώσει αυτά που μας ανήκουν.
Σημειώσεις:
[1] Το ημερολόγιο καθώς και όλο το άλλο υλικό υπάρχει στην σελίδα nofeloumeni.gr
Υποβολή απάντησης